بررسی وضعیت دیداری و شنیداری کتابخانه مرکزی دانشگاههای دولتی ایران و ارائه طرح پیشنهادی

کتابخانه مرکزی دانشگاه، به عنوان عنصری آموزشی پژوهشی، نقش بسیار حیاتی و اساسی را در کیفیت آموزش و پژوهش در دانشگاهها دارا می باشد.ورود انواع منابع اطلاعات در شکلهای مختلف به کتابخانه های دانشگاهی، از جمله مواد دیداری شنیداری و چند رسانه ایها، با توجه به ویژگیها و نقش بسیار موثر آنها در امر یادگیری، آموزش، پژوهش و نمایان ساختن واقعیات، منجر جذابیت خاص برای کاربران و تغییر در کیفیت خدمات کتابخانه ها شده است.پژوهش حاضر به بررسی وضعیت موجود مواد دیداری و شنیداری در کتابخانه های مرکزی دانشگاههای دولتی ایران پرداخته است.روش پژوهش پیمایشی از نوع توصیفی است و به منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شده است. مواد دیداری شنیداری مورد بررسی در این پژوهش شامل (فیلم، نوارهای صوتی تصویری و دیسکهای نوری صوتی و تصویری) می باشد.از میان جامعه آماری (59 دانشگاه) تنها 05/19% (8 دانشگاه) کتابخانه مرکزی آنها دارای واحد دیداری و شنیداری بودند که پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات از جنبه های مورد بررسی پژوهش شامل مجموعه سازی، سازماندهی، حفظ و نگهداری، فضا، تجهیزات و منابع و ارائه خدمات، پژوهشگر به این نتیجه رسید که مواد دیداری شنیداری هنوز جایگاه خود را در کتابخانه ها و دانشگاههای ایران پیدا نکرده اند. کمبود بودجه، فضا، مواد، تجهیزات، نیروی انسانی متخصص، عدم آشنایی و کم توجهی مسئولین به ضرورت وجود و به کارگیری مواد دیداری شنیداری، فقدان فهرستگان دیداری شنیداری، فقدان انجمن کتابداران دیداری شنیداری و عدم مرکز تولید کننده و سرویس دهنده مواد دیداری شنیداری در سطح آموزش عالی، حرف اول را در مشکلات واحدهای دیداری شنیداری کتابخانه های ایران می زنند.پژوهش حاضر با در نظر گرفتن رفع نیاز اطلاعاتی کاربر نهایی با سرعت و سهولت و در حداقل زمان و کمک به کتابداران در ارائه، حفظ و نگهداری و سازماندهی مواد دیداری شنیداری و چند رسانه ایها، بکارگیری فهرستهای کامپیوتری را با توجه به قابلیتهای فراوانی که دارند، به کتابداران دیداری شنیداری در کتابخانه های دانشگاهی پیشنهاد نموده است.در این راستا به منظرو استفاده بهینه از فهرستهای کامپیوتری در زمینه مواد دیداری شنیداری و چند رسانه ایها پیشنهاد شده است، کتابداران به اضافه نمودن یا غنی سازی پیشینه های زیر در کنار پیشینه های کتابشناختی موجود در فهرستهای کامپیوتری اقدام نمائید.خلاصه، توصیفگرها، اتصال صوت یا تصویر به رکوردهای متنی و فیلد 856 مارک.در انتها همچنین پیشنهاداتی کاربردی حهت حفظ و نگهداری منابع مغناطیسی و دیجیتالی به کتابداران و کاربران شده است.بدون شک وجود مجموعه پژوهشی غنی و مناسب در کتابخانه دانشگاهی شهرت و اعتبار دانشگاه مادررا به عنوان مرکز علمی آموزشی معتبر افزایش می دهد.